
Pothuajse një në dhjetë fëmijë vuan nga ankthi, jo thjesht nga stresi i përditshëm, por nga çrregullime të ankthit që ndikojnë seriozisht në funksionimin e tyre në shtëpi, shkollë dhe në shoqëri. Sipas të dhënave nga Qendrat Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), 9.4% e fëmijëve të moshës 3-17 vjeç janë diagnostikuar me ankth në periudhën 2016–2019, dhe këto shifra ka të ngjarë të jenë rritur pas pandemisë, gjatë së cilës shëndeti mendor i fëmijëve u përkeqësua ndjeshëm.
Shenjat e ankthit tek fëmijët
Hapi i parë për të ndihmuar një fëmijë që vuan nga ankthi është ta kuptosh dhe ta njohësh atë. Por kjo nuk është gjithmonë e lehtë, pasi ankthi shfaqet ndryshe tek fëmijët sesa tek të rriturit.
Sipas psikologes klinike Dr. Caroline Danda, disa nga shenjat më të zakonshme përfshijnë:
Kërkim i vazhdueshëm i sigurisë
Bërje të pyetjeve të tipit “po sikur…”
Frikë për të bërë gjëra të zakonshme
Shmangie të situatave sociale apo përvojave të reja
Agresivitet, sjellje sfiduese ose shpërthime nervash
Ndërkohë, psikologia dhe infermierja Dr. Kelsey M. Latimer shton se ankthi shpesh manifestohet edhe përmes:
Problemeve me gjumin (vështirësi për të fjetur ose zgjime të shpeshta)
Ndryshimeve në oreks
Heqjes dorë nga shoqërimi me të tjerët
Dhimbje barku, koke ose ndjesi të lodhjes pa arsye të qarta
Si mund t’i ndihmojmë fëmijët me ankth?
Së pari, mos e fajësoni veten. Siç thekson Dr. Latimer:
"Fakti që një fëmijë vuan nga ankthi nuk ju bën prind të keq."
Ajo që ka rëndësi është të dëgjoni fëmijën me kujdes, pa gjykim dhe pa u munduar të minimizoni ndjenjat e tij. Mos thoni “asgjë nuk është”, sepse kjo mund ta bëjë atë të ndihet i keqkuptuar dhe më i vetmuar.
Psikologia Dr. Caroline Fenkel thekson se edhe një bisedë e thjeshtë, qoftë gjatë një shëtitjeje apo duke ndarë një biskotë, mund të jetë shumë e vlefshme.
"Kur përdorim fraza si ‘duhet ta kapërcesh’ ose ‘s’ka pse të ndihesh kështu’, ne i bëjmë fëmijët të ndihen fajtorë dhe i shtyjmë të mbyllen në vetvete."
Disa hapa praktikë që ndihmojnë:
Krijoni një mjedis të sigurt dhe të qetë ku fëmija ndjehet i lirë të shprehë emocionet.
Përdorni teknika të thjeshta relaksimi, si frymëmarrja e thellë.
Përqafimet ndihmojnë shumë, jo vetëm tek fëmijët e vegjël, por edhe tek adoleshentët që ndoshta s’duan ta pranojnë.
Krijoni rutinë sa më të qëndrueshme, kjo i jep fëmijëve ndjenjë sigurie.
Nëse ndieni se ankthi është duke ndikuar thellë në jetën e përditshme të fëmijës tuaj, mos hezitoni të kërkoni ndihmë profesionale. Psikologët për fëmijë dhe adoleshentë janë të trajnuar për të ndihmuar në situata të tilla.