English
Health

Personi më i vjetër në botë e konsumonte këtë ushqim 3 herë në ditë

Personi më i vjetër në botë e konsumonte këtë
Foto: Maria Branyas Morera/ Wikipedia

Jetesa deri në moshën 117 vjeç shkon deri në kufijtë e të pabesueshmes, por Maria Branyas Morera, është një dëshmi e gjallë e saj.

Maria Branyas Morera, ose M116 siç përmendet në një studim shkencor revolucionar, vërteton se sekreti i një jete të gjatë e të shëndetshme mund të jetë një dietë e mirë.

Për të kuptuar se çfarë e bënte M116 kaq unike, shkencëtarët analizuan ADN-në, proteinat, metabolizmin, mikrobiomën e zorrëve dhe epigjenetikën (mënyrën se si rregullohet shprehja e gjeneve).

Personi më i vjetër në botë e konsumonte këtë

Shpjegim: Mikrobioma e zorrëve është bashkësia e të gjithëmikroorganizmave (kryesisht baktere, por edhe viruse, kërpudhave mikroorganizma të tjerë) që jetojnë në traktin tonë tretës, sidomos në zorrën e trashë.

Mostrat u morën nga gjaku, pështyma, urina e feçet, dhe u krahasuan me ato të personave më të rinj, por edhe të të tjerëve që e kishin arritur moshën 110 vjeç. U bënë një sërë analizash, të cilat e bënë më të lehtë për studiuesit të kuptonin arsyen e kësaj jetëgjatësie.

Rezultatet treguan se M116 nuk kishte arritur në këtë moshë vetëm falë fatit, por si pasojë e stilit të jetesës.

Mikrobioma e zorrëve: Ajo konsumonte tre vakte kos në ditë përgjatë 20 viteve të fundit. Kosi përmban një sërë bakteresh të dobishme, të cilat në moshat e treta janë më të ulëta. Ky nuk ishte rasti i saj, pasi tek Maria nivelet e tij ishin jashtëzakonisht të larta.

Personi më i vjetër në botë e konsumonte këtë

Telomeret - pjesë shumë të vogla të ADN-së që ndodhen në skajet e kromozomeve tona: Megjithëse telomeret e saj ishin shumë të shkurtra, gjë që zakonisht lidhet me sëmundje të moshës, Maria kishte shëndet të mirë. Në rastin e saj, telomeret funksiononin më shumë si “orë biologjike” se sa si tregues sëmundjeje.

Personi më i vjetër në botë e konsumonte këtë

Variacione të rralla gjenetike: ADN-ja e saj përmbante variante të rralla gjenesh të cilat ndihmonin që zemra dhe truri i saj të funksionin më së miri. Ndryshe nga shumica e njerëzve të moshuar, sistemi i saj imunitar nuk tregoi rënie tipike me moshën. Qelizat e saj silleshin sikur ishin rreth 23 vjet më të reja se mosha reale dhe ky ishte një faktor kyç i jetëgjatësisë së saj.

Historia e Maria-s tregon se jetëgjatësia nuk varet vetëm nga gjenetika, por nga ndërthurja e biologjisë, stilit të jetesës dhe mjedisit.

Mos humbisni edhe

REELS

Këtë sezon, teksa zgjidhni dhuratën perfekte për familjarët apo njerëzit e zemrës, @luxurybox.vsh ju dhuron edhe juve diçka të veçantë: një dhuratë argjendi falas në çdo porosi. ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

@optika_shqiptaro_gjermane vlerësohet nga Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë Tiranë Me çmimin “Të Pakapshmit” Një nderim për vizionin e guximshëm, inovacionin dhe standardet e larta Gjithmonë një hap përpara, duke vendosur kufij të rinj në fushën e optikës 👓

👀 😈 . . Photo Credit: @artonhumolli_photography

Ka vende ku kafshët thjesht qëndrojnë dhe ka vende ku ndihen si në shtëpi. 🐾💛 @pet_hotel_together është krijuar për të ofruar kujdes dhe dashuri për qentë dhe macet tuaja: nga day care dhe hoteli, te grooming dhe shërbime të tjera të dedikuara për mirëqenien e tyre. Çdo detaj është menduar që miku juaj katërputrosh të ndihet i sigurt, i qetë dhe i përkëdhelur, çdo ditë. 🐱 🐶 ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

Po ju prezantojmë me zbulimin tonë më të fundit. Power Beef Burger dhe Golden Patato Bites nga @greenandprotein.al . Na falenderoni kur t’i provoni💕

Ndër personazhet që u bënë pjesë e këtij edicioni janë gazetarë, këngëtarë e artistë, të tjerë më të tërhequr nga ekrani, e disa të panjohur. Si i komentoni? 1. Miri (Armir Shahini), këngëtar 2. Brikena Selmani, Miss Grand Kosova 2025 3. Kristi Lamaj, këngëtar 4. Ilir Vrenozi, personazh TikTok-u 5. Lore, këngëtare 6. Seno Fishta, moderator podkasti 7. Lorna Hysa, influencuese 8. Mal Retkoceri, këngëtar 9. Xhodi Skura, blogere 10. Angelo Haruni, gazetar 11. Selin Bollati, balerinë 12. Armir Tola, inxhinier ndërtimi 13. Stine (Ernest Duka), këngëtar 14. Sabina Mete, moderatore

@aliskallaci u shpall fitues i edicionit të 64-t të “Festivalit të Këngës” me këngën “Nân” dhe do të përfaqësojë Shqipërinë në Eurovision 2026. Në vendin e dytë u rendit @inis_neziri me “Ta kam fal”, ndjekur nga @sheilahaxhiraj me këngën “Zemra e tokës” në vendin e tretë.

Në @grandsalon.al , çdo shërbim është menduar për të të ofruar një transformim të plotë, nga flokët te thonjtë. Me këtë ofertë speciale përfiton: 1️⃣ lyerje flokësh e personalizuar 2️⃣ trajtim ushqyes për flokë më të shëndetshëm 3️⃣ prerje që i përshtatet stilit tënd 4️⃣ manikye për një pamje të kuruar në çdo detaj

Ende duke menduar për dhuratën perfekte? Mos u streso! Një xhiro te @topshop_albania dhe gjithçka zgjidhet - Airtech Pro për stil perfekt çdo ditë - ⁠Nutrilife Blender për smoothie në 10 sekonda - ⁠Higjenizuesi me avull Nano për pastërti pa kimikate

Me @duavize_ , rekrutimi i punëtorëve të huaj bëhet më i thjeshtë dhe më i sigurt. Dua Vizë ofron 20% ulje për rekrutimin e stafit të huaj nga Filipinet, Egjipti, India dhe shumë vende të tjera, për të gjitha bizneset që duan të zgjerohen në 2026-n. ⏳ Oferta është e vlefshme deri më 20 janar 2026. ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

The oldest person in the world ate this food 3 times a day

Personi më i vjetër në botë e konsumonte këtë
Photo: Maria Branyas Morera/ Wikipedia

Living to the age of 117 borders on the unbelievable, but Maria Branyas Morera is living proof of it.

Maria Branyas Morera, or M116 as she is referred to in a groundbreaking scientific study, proves that the secret to a long and healthy life may be a good diet.

To understand what made M116 so unique, scientists analyzed its DNA, proteins, metabolism, gut microbiome, and epigenetics (the way gene expression is regulated).

Personi më i vjetër në botë e konsumonte këtë

Explanation: The gut microbiome is the community of all microorganisms (mainly bacteria, but also viruses, fungi, and other microorganisms) that live in our digestive tract, especially in the colon.

Samples were taken from blood, saliva, urine and feces, and compared with those of younger people, but also of others who had reached the age of 110. A series of analyses were carried out, which made it easier for researchers to understand the reason for this longevity.

The results showed that M116 had not reached this age just by luck, but as a result of lifestyle.

Gut microbiome: She had been eating three servings of yogurt a day for the past 20 years. Yogurt contains a variety of beneficial bacteria, which tend to decline in older people. This was not the case for her, as Maria's levels were unusually high.

Personi më i vjetër në botë e konsumonte këtë

Telomeres - tiny pieces of DNA located at the ends of our chromosomes: Although her telomeres were very short, which is usually associated with age-related diseases, Maria was in good health. In her case, telomeres functioned more as a "biological clock" than as an indicator of disease.

Personi më i vjetër në botë e konsumonte këtë

Rare genetic variations: Her DNA contained rare gene variants that helped her heart and brain function optimally. Unlike most older people, her immune system did not show the typical decline with age. Her cells behaved as if they were about 23 years younger than their actual age, and this was a key factor in her longevity.

Maria's story shows that longevity does not depend solely on genetics, but on the combination of biology, lifestyle and environment.

×