News

Ndoshta je racist, por s’e kupton

Ndoshta je racist, por s’e kupton

Hapi i parë për të ndaluar racizmin është që ta kuptosh atë. Por kjo nuk është gjithnjë e lehtë, sepse racizmi është fenomen shumë më i thellë se të ofendosh dikë nga ngjyra e lëkurës.

Racizmi është shumë më tepër se të tregohesh i pasjellshëm. E keni menduar ndonjëherë pse një person afro-amerikan mund ta thotë fjalën nig*a ndërsa një person i një race tjetër jo? E njëjta gjë edhe për aziatikët, të cilët mund të bëjnë shaka me fytyrën e tyre, por të tjerët nuk munden sepse ndryshe përkufizohet si racizëm. Arsyeja në lidhje me këtë fenomen lidhet me tri elemente të rëndësishme: historia, institucionet dhe fuqia.

Historia: Historia na jep një shpjegim më të qartë pse disa raca përballen me diskriminimin dhe të qenurit të paprivilegjuar. Marrim shembullin e australianëve Aboriginal dhe Torres Strait, të cilët përballen me një numër të madh problemesh, të cilat nuk gjenden te australianët e tjerë. Këto probleme përfshijnë: jetëgjatësi e shkurtër, shkallë e lartë e vetëvrasjeve, shkallë e ulët e punësimit etj. Arsyet e këtyre problemeve lidhen me të kaluarën e largët koloniale në Australi, ku njerëzit autoktonë u panë gjerësisht si inferiorë.

“Por flota e parë shkoi atje shumë kohë më parë,” mund të pyesë kushdo. “Australianët Aboriginal dhe Torres Strait nuk i kapërcyen këto probleme?”. Përgjigjja e shkurtër është “jo”. Përgjigjja e gjatë është: “Nuk i kapërcyen për një arsye të rëndësishme: Institucionet!”.

Institucionet: Institucionet luajnë një rol të rëndësishëm në zhdukjen e racizmit. Ato përfshijnë shkolla, sistemin gjyqësor dhe organizata të shumta, pse jo edhe kisha. Institucionet dhe historia duhet të “punojnë” bashkë për të kuptuar se si duhet të ndërtohet një vend. Historia ka treguar se ligjet, shkollat dhe organet e krijuara – në këtë rast në Australi, por ky fenomen është pothuajse njësoj kudo – u ndërtuan nga ata që “pushtuan” dhe u përjashtuan nga procesi njerëzit autoktonë, në këtë rast australianët Aboriginal.

Kur racizmi bëhet pjesë e institucioneve, ndërton politika raciste dhe efektet janë afatgjata. Kështu shumë afro-amerikanë ndihen të përjashtuar, burgosen në masë, shihen si të huaj dhe ndaj tyre veprohet ndryshe nga ç’mund të veprohej me dikë të një race tjetër.

Fuqia: Historia dhe institucionet krijojnë disavantazhe racore dhe kjo gjë krijon një çekuilibër të fuqisë bazuar te raca. Për këtë arsye një afro-amerikan mund ta përdorë fjalën nig*a, por një personi një race tjetër jo sepse historikisht është përdorur si fjalë denigruese. Pikërisht kur përdorimi i të tilla fjalëve përdoret për të krijuar stereotipe mbi një racë tjetër, të cilëve historikisht u mungon fuqia institucionale, kalojmë në racizëm.

Duhet të theksojmë se jo vetëm gjuha mund të jetë raciste. Edhe stereotipiet që i portretizojnë disa raca si dembele, të pista, jo besnike etj., janë gjithashtu raciste. Të bësh shaka, të tallesh me dikë, të qeshësh nën zë ose të vësh në lojë dikë për formën e fytyrës, mënyrën e të folurit, sjelljen, zakonet, veshjen dhe jo vetëm, janë gjithashtu veprime dhe mendime raciste.

Burimet: Reachout.com

REELS

OK!

Emisionin e plotë e gjeni në Youtube/ Andale AL

E kemi mbajtur sekret, por sot sikur kemi qejf t'jua themi! 💕 @greenandprotein.al është vendi që na sjell mëngjesin dhe drekën në zyrë se e kemi zgjedhur si vend të preferuar. Ndonjëherë shkojmë edhe vetë se ka ambient të lezetshëm dhe të qetë. 🥰 Bowls janë yll, lëngjet e frutave, çdo gjë dmth. 🥑

Sa i bukur ky projekti i @unwomenalbania 💕 Gratë fuqizohen, udhëtojnë vetëm, argëtohen dhe zbulojnë histori frymëzuese dhe të pabesueshme nga peshkatarët. Në një udhëtim shumë të bukur në Vlorë ndodhin të gjitha. Love the idea 💡 Bravo! 🙌

U zgjuam me një ndjenjë nostalgjie sot 😌

S'e dimë ne ç'rast ke ti, por dimë ku duhet ta marrësh fustanin! 👗 @la_kune_ ka kaq shumë modele për çdo event, masa S-2XL, super çmime dhe dizajne. Të nderon kudo dmth ✌️

POV: Të bien pantallonat në mes të performancës, por ti je Beyoncé 🔥

Dua Lipa performon këngën e Raffaella Carrà dhe rrëmben zemrat e italianëve ❤️‍🔥

Po ju, keni bërë ndonjëherë takime po aq interesante?! 🤨

Shpresojmë për më të mirën! 🇦🇱❤️‍🔥 Credits: @eja.alb

Maybe you're a racist, but you don't understand

Ndoshta je racist, por s’e kupton

The first step to stopping racism is to understand it. But this is not always easy, because racism is a much deeper phenomenon than offending someone by skin color.

Racism is much more than being rude. Have you ever wondered why an African-American person can say the word nig * a while a person of another race doesn't? The same goes for Asians, who can make jokes with their faces, but others can’t because otherwise it is defined as racism. The reason for this phenomenon is related to three important elements: history, institutions and power.

History: History gives us a clearer explanation for why some races face discrimination and being unprivileged. Take the example of the Aboriginal Australians and Torres Strait, who face a number of problems that are not found in other Australians. These problems include: short life expectancy, high suicide rate, low employment rate, etc. The reasons for these problems are related to the distant colonial past in Australia, where autochthonous people were widely seen as inferior.

"But the first fleet went there a long time ago," anyone might ask. "Didn't the Aboriginal and Torres Strait Australians overcome these problems?" The short answer is "no". The long answer is, "They didn't get over it for one important reason: Institutions!"

Institutions: Institutions play an important role in eradicating racism. They include schools, the judiciary, and many organizations, why not churches. Institutions and history must work together to understand how to build a country. History has shown that the laws, schools, and bodies created - in this case in Australia, but this phenomenon is almost the same everywhere - were built by those who "occupied" and excluded indigenous people from the process, in this case the Aboriginal Australians.

When racism becomes part of institutions, it builds racist policies and the effects are long lasting. So many African-Americans feel excluded, imprisoned en masse, seen as strangers, and treated differently than anyone else.

Power: History and institutions create racial disadvantages and this creates a power imbalance based on race. For this reason an African-American may use the word nig * a, but a person another race not because it has historically been used as a denigrating word. It is when the use of such words is used to create stereotypes about another race, which historically lacks institutional power, that we turn to racism.

It should be noted that not only language can be racist. Even stereotypes that portray some races as lazy, dirty, unfaithful, etc., are also racist. Making jokes or making fun of someone by their face shape, manner of speaking, behavior, habits, dress, and more, are also racist actions and thoughts.

Sources: Reachout.com