Kur një martesë shkon drejt fundit, zakonisht ndjek një model të parashikueshëm. Të dish se çfarë shenjash të kërkosh mund të jetë thelbësore për të ndaluar dështimin dhe për të shpëtuar marrëdhënien përpara se të jetë tepër vonë.
Dr. Becky Whetstone, terapiste, ka më shumë se 20 vjet përvojë në këshillimin e çifteve. Gjatë kërkimeve të saj, ajo hasi në punën e sociologes Diane Vaughan, ku përmes intervistave me mbi 100 persona tregohen pikat kyçe që sinjalizojnë ndarjen.
Fazat e shkatërrimit të një martese
Sipas Whetstone, këto faza ndodhin kryesisht në mendjen e personit që po mendon ndarjen, që ajo e quan “vendimmarrësi”. Fatkeqësisht, ky person shpesh nuk ia shpreh shqetësimet partnerit derisa është shumë vonë.
“Shumë njerëz të palumtur i mbajnë të fshehura ndjenjat e tyre, derisa situata është thuajse e pashpresë,” shpjegon ajo. “Është jetike që partnerët të flasin hapur kur ndihen të distancuar.”
Faza 1: Zhgënjimi i parë
Në këtë fazë, njëri partner fillon të ndiejë pakënaqësi, por i jep vetes kohë. Ai/ajo mendon:
“Martesat kanë ulje-ngritje. Do të shoh si do shkojë.”
Por, siç shprehet edhe sociologia Vaughan: “Kur i mbani të fshehta gjërat që mund të rregullohen, krijohet një hendek që vetëm zmadhohet me kalimin e kohës.”
Faza 2: Erozioni
Këtu partneri i pakënaqur e kupton që problemi nuk po zgjidhet vetvetiu. Ai ose ajo nuk e mendon ndarjen menjëherë për shkak të fëmijëve, reputacionit, parave apo vlerave personale, por “krisjet nisin të duken”.
Partneri mund të shfaqë shenja ironie, acarimi, ose distancimi, por vetëm privatisht, jo në publik.
Faza 3: Shkëputja emocionale
Personi largohet emocionalisht dhe kërkon ngushëllim jashtë marrëdhënies, përmes pasioneve personale, stërvitjes, madje ndonjëherë edhe një lidhjeje jashtëmartesore.
“Ata i thonë vetes: ‘Do të vazhdoj martesën, por do të gjej kënaqësi diku tjetër.”
Në këtë fazë, negativiteti mbizotëron dhe fillon të dallohet edhe nga të tjerët jashtë çiftit. Marrëdhënia nuk fshihet më pas një fasade.
Faza 4: "Qeliza e fundit"
Kjo është pika e kthesës. Një koment, një veprim ose një moment, sado i vogël, mund të jetë pika e kthesës.
“Nuk mund të jem më me dikë që bën këtë.”
Aty ndodh shkëputja emocionale totale. Nuk ka më përpjekje, nuk ka bashkëpunim, vetëm një dorëzim i heshtur.
Faza 5: Fundi martesës
Në hulumtimin e saj, Whetstone identifikoi një fazë shtesë që nuk është përmendur nga Vaughan: vdekja e martesës.
“Ose të paktën vdekja e asaj që ka qenë më parë,” thotë ajo. “Nuk ka më kthim pas.”
Vetëm me ndryshime thelbësore mund të ndërtohet një kapitull i ri.
A mund të shpëtohet marrëdhënia? Po, por jo gjithmonë.
Shpëtimi është i mundur vetëm në fazat e hershme, kur partnerët kanë gatishmëri për të dëgjuar, për të ndryshuar dhe për të ndërtuar nga e para.
