Kryeministri Edi Rama dhe Grida Duma janë në qendër të një debati të fundit, i cili nisi pas një konference virtuale të Partisë Socialiste ku u prezantuan ndër të tjera kandidatët e Partisë Socialiste përballë atyre të Opozitës së Bashkuar. Megjithatë, ndonëse vëmendja është përqendruar te përplasja Rama-Grida, ekspertë të komunikimit kanë kritikuar gjuhën e përdorur nga kryeministri në tërësi. Le ta sqarojmë në mënyrë kronologjike se çfarë ndodhi.
Si u prezantuan kandidatët?
Siç e thamë në hyrje, kryeministri bëri një përballje të kandidatëve të PS-së, fotot e të cilëve binin në kontrast me fotot e kundërshtarëve, të cilat qenë herë bardhë e zi, të shkëputura nga jeta personale (si plazh) ose foto ku ata nuk duken në momentin e tyre më të mirë. Konkretisht:
Po Grida?
Përsa i përket Grida Dumës, u përzgjodh një foto e saj duke folur, teksa në dorë mban një mikrofon. “Ja Kavaja! Me kë fiton Kavaja? Me Etienin, që ka bërë një rrugëtim pa i ndarë studimet dhe që nuk pranoi asnjë post për të shkuar në Harvard dhe për të thelluar studimet? Edhe me gridare, gridare, gridare, oh oh oh,” u shpreh Rama. Nga italishtja, me “gridare” ai i referohet “bërtit”.
Si reagoi Grida Duma?
“8 vite dështime. 8 vite që Shqipëria mbeti në vend me Edi Ramën. Shqiptarët nuk i gënjen dot më askush, që ata që nuk realizuan dot gjë për 8 vite, do ta bëjnë për 4 të tjera. E pra, sot të gjithë pamë një njeri në panik, i cili kishte vetëm një ofertë: sharjen, sharjen, sharjen. E trishtë, por për atë vetë. Ne në 25 prill do të sjellim ndryshimin. Atë ndryshim që presin shqiptarët. Do të sjellim Shqipërinë që pas 25 prillit nis, zhvillon, ecën, progreson. Një Shqipëri që fitojnë të gjithë dhe fitojnë shqiptarët.” - tha ajo.
Pse fotoja shkaktoi debat?
Për një arsye shumë të thjeshtë – lë vend për diskutim, për interpretime, ndaj jo më kot nëpër komente konsiderohet si një diskriminim seksist. Në një diskutim për “Ftesë në pesë” me Bieta Sulon, aktivistja për të drejtat e grave dhe pedagogia Iris Luarasi u shpreh se mendon se asnjë gruaje nuk i ka pëlqyer fotoja, qoftë një grua e majtë, e djathtë, e qendrës apo apolitike.
“Një kryeministër që mendoj se ka bërë shumë për çështjen e grave dhe ne kemi qenë një nga pesë vendet më të mira në botë nga pikëpamja e portofoleve qeveritare. Nuk kishte ndodhur ndonjëherë në historinë e Shqipërisë që të kishe 60% të portofoleve qeveritareve të mbajtura nga gra. Nuk i bën nder një kryeministri të tillë që ka bërë kaq shumë për këtë pjesën e përfshirjes së grave në politikë, të shkojë dhe të bëjë këtë lapsus që për mua nuk i bën nder asnjë politikani, për hir të vërtetës. Ndodh rëndom nëpër fushata, dhe në këtë rast nuk ka lidhje vetëm me zonjën Duma, por ka lidhje me të gjitha kandidatet gra të të gjithave drejtimeve, që etiketohen në mënyrë të veçantë për shkak të faktit që janë gra.” – u shpreh ajo.
Gazetarja Zenfina Hasani u shpreh se në publicistikë dhe gazetari, profili i autorizuar përdoret më shpesh. Me profil të paaturizuar ajo nënkupton përdorim të materialeve mbi një individ, por pa e intervistuar atë. “Rama ka bërë një profil të paautorizuar për secilin prej kandidatëve[...] Mendoj që ka etiketuar ata personazhe që kanë krijuar një lloj diskutimi në rrjete sociale, në gjuhën e përditshme të komunikimit,” u shpreh ajo.
Edlira Gjoni, trajnere e komunikimit dhe pedagoge në Universitetin e Tiranës, u shpreh se “u shokua” nga kryeministri.
“Bullizmi ishte për të dyja gjinitë, pa pikë dyshimi. Megjithatë kjo është një metodë shumë primitive për të manipuluar audiencën, sepse dihet që ti [Rama] ke marrë foto të profilit të kandidatëve të majtë dhe foto interneti të bëra screenshot për kandidatët e djathtë. Ato janë aty për të bërë një detyrë dhe jo për ato çfarë na ka servirur kryeministri. Imagjinoni të thellohej lufta në krahun tjetër, se po flasim vetëm për Ramën.”
Në vijim të komunikimit të saj, Gjonaj u shpreh se e sheh veprimin si “fyerje” dhe theksoi, “aq më tepër kur vjen nga kryeministri”. “Nuk ka hipokrizi më të madhe kur ti merr 12 femra dhe i vendos në krye të qarqeve dhe pastaj të nesërmen, merr nga krahu tjetër dhe i demonizon në këtë lloj forme,” tha ajo.
“Është një formë shumë shumë e ulët për të bërë fushatë elektorale. Ne e dimë që do të ketë gjuhë negative, por ama më thoni një kryeministër nga vendet që duam t’i ngjajmë që bën këtë lloj metode. Cili politikan serioz në perëndim e bën këtë gjë vetë? Nuk i njohim mjaftueshëm, por do të na ndihmojë kryeministri që t’i shohim në dritën negative personazhet? Ne kemi mendimin tonë për ata, nuk kemi nevojë. Nëse kryeministri do që të bëjë një fushatë, është i mirëpritur të na tregojë programin, të diskutojë për atë, të shajë programin e Partisë Demokratike, por jo njerëzit. Do thoja të njëjtën gjë edhe për Partinë Demokratike.”
Në studio, debati evidentoi se kjo gjuhë komunikimi është e pranishme te çdo parti politike dhe kjo ngjarje duhet të shërbejë si këmbanë alarmi për mënyrën e komunikimit dhe gjuhën seksiste.
Përditësim: Edi Rama flet për foton e Grida Dumës: ‘S’është sulm, quhet satirë politike’
