English
Health

Shkencëtarët kanë identifikuar 11 faktorë rreziku për demencën

Shkencëtarët kanë identifikuar 11 faktorë rreziku për

Shkencëtarët kanë identifikuar 11 faktorë rreziku për demencën dhe i kanë përdorur për të zhvilluar një mjet që mund të parashikojë nëse dikush do të ketë këtë gjendje në 14 vitet e ardhshme.

Demenca është një term i përgjithshëm për humbjen e kujtesës, gjuhës, zgjidhjes së problemeve dhe aftësive të tjera të të menduarit që janë mjaft të rënda dhe ndikojnë në jetën e përditshme. Të dhënat u publikuan në revistën BMJ Mental Health.

Numri i njerëzve që jetojnë me demencë në mbarë botën parashikohet të trefishohet në 153 milionë deri në vitin 2050. Ekspertët kanë thënë se kjo gjë paraqet një kërcënim për sistemet e ardhshme shëndetësore dhe të kujdesit social. Por hulumtimi mbi faktorët kryesorë të rrezikut, disa prej të cilëve përfshijnë stilin e jetesës, mund të shmangë rreth 40% të rasteve.

11 faktorët janë mosha, arsimi, historiku i diabetit, historiku i depresionit, historiku i goditjeve në tru, historiku i demencës te prindërit, nivelet e mungesës së gjërave që konsiderohen domosdoshmëri, presioni i lartë i gjakut, kolesteroli i lartë, të jetuarit vetëm dhe të qenit mashkull.

Akademikët theksojnë se deri në 40% e rasteve të demencës mund të parandalohen përmes modifikimit të disa faktorëve të stilit të jetesës, të tilla si ndalimi i pirjes së duhanit, ulja e presionit të lartë të gjakut, humbja e peshës dhe pakësimi i konsumit së alkoolit.

Studiuesit ekzaminuan faktorët e rrezikut krahas faktit nëse njerëzit kishin apo jo një gjen specifik - gjenin APOE, i cili është një faktor i njohur rreziku për demencën. Ky mjet rreziku u quajt mjeti UKBDRS-APOE.

UKBDRS mund të përdoret si një mjet kontrolli fillestar për të ndarë njerëzit në grupe rreziku dhe ata që identifikohen si me rrezik të lartë, do t’u nënshtrohen kontrolleve të mëtejshme.

Mos humbisni edhe

REELS

👰🏻‍♀️ Çdo fillim i bukur meriton një fustan po aq të bukur. Koleksioni i ri i nuseve @eleonor_couture_ 2026 është krijuar për momente të paharrueshme dhe për emocione që mbahen mend gjithë jetën. ✨ ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

@marsey.al është për ato që e dinë çfarë duan nga stili i tyre. Për silueta që ndihen mirë, detaje që bien në sy pa zhurmë dhe veshje që ecin në të njëjtin ritëm me ty. Këtë sezon, koleksioni i Marsey vjen me 30% ulje - një arsye më shumë për të zgjedhur veshje që i qëndrojnë kohës, jo trendeve. ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

Gati për festat, por pa çantën e duhur? @opal.shop.albania ka publikuar koleksionin që e bën çdo look të duket i menduar deri në fund. 👛

Këtë sezon, teksa zgjidhni dhuratën perfekte për familjarët apo njerëzit e zemrës, @luxurybox.vsh ju dhuron edhe juve diçka të veçantë: një dhuratë argjendi falas në çdo porosi. ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

@optika_shqiptaro_gjermane vlerësohet nga Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë Tiranë Me çmimin “Të Pakapshmit” Një nderim për vizionin e guximshëm, inovacionin dhe standardet e larta Gjithmonë një hap përpara, duke vendosur kufij të rinj në fushën e optikës 👓

👀 😈 . . Photo Credit: @artonhumolli_photography

Ka vende ku kafshët thjesht qëndrojnë dhe ka vende ku ndihen si në shtëpi. 🐾💛 @pet_hotel_together është krijuar për të ofruar kujdes dhe dashuri për qentë dhe macet tuaja: nga day care dhe hoteli, te grooming dhe shërbime të tjera të dedikuara për mirëqenien e tyre. Çdo detaj është menduar që miku juaj katërputrosh të ndihet i sigurt, i qetë dhe i përkëdhelur, çdo ditë. 🐱 🐶 ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

Po ju prezantojmë me zbulimin tonë më të fundit. Power Beef Burger dhe Golden Patato Bites nga @greenandprotein.al . Na falenderoni kur t’i provoni💕

Ndër personazhet që u bënë pjesë e këtij edicioni janë gazetarë, këngëtarë e artistë, të tjerë më të tërhequr nga ekrani, e disa të panjohur. Si i komentoni? 1. Miri (Armir Shahini), këngëtar 2. Brikena Selmani, Miss Grand Kosova 2025 3. Kristi Lamaj, këngëtar 4. Ilir Vrenozi, personazh TikTok-u 5. Lore, këngëtare 6. Seno Fishta, moderator podkasti 7. Lorna Hysa, influencuese 8. Mal Retkoceri, këngëtar 9. Xhodi Skura, blogere 10. Angelo Haruni, gazetar 11. Selin Bollati, balerinë 12. Armir Tola, inxhinier ndërtimi 13. Stine (Ernest Duka), këngëtar 14. Sabina Mete, moderatore

@aliskallaci u shpall fitues i edicionit të 64-t të “Festivalit të Këngës” me këngën “Nân” dhe do të përfaqësojë Shqipërinë në Eurovision 2026. Në vendin e dytë u rendit @inis_neziri me “Ta kam fal”, ndjekur nga @sheilahaxhiraj me këngën “Zemra e tokës” në vendin e tretë.

Scientists have identified 11 risk factors for dementia

Shkencëtarët kanë identifikuar 11 faktorë rreziku për

Scientists have identified 11 risk factors for dementia and used them to develop a tool that can predict whether someone will develop the condition in the next 14 years.

Dementia is a general term for loss of memory, language, problem-solving and other thinking skills that is severe enough to affect daily life. The data was published in the journal BMJ Mental Health.

The number of people living with dementia worldwide is predicted to triple to 153 million by 2050. Experts have said this poses a threat to future health and social care systems. But research into key risk factors, some of which include lifestyle, can prevent about 40% of cases.

The 11 factors are age, education, history of diabetes, history of depression, history of stroke, history of dementia in parents, levels of lack of things considered necessities, high blood pressure, high cholesterol, living alone, and being male.

Academics point out that up to 40% of dementia cases can be prevented by modifying certain lifestyle factors, such as stopping smoking, lowering high blood pressure, losing weight and reducing alcohol consumption. .

The researchers examined risk factors alongside whether or not people had a specific gene - the APOE gene, which is a known risk factor for dementia. This risk tool was called the UKBDRS-APOE tool.

The UKBDRS can be used as an initial screening tool to divide people into risk groups and those identified as being at high risk will undergo further screening.

×