Siç mund ta keni lexuar, çmimi Nobel në Letërsi për vitin 2019 iu dha shkrimtarit austriak Peter Handke me motivacion “punën ndikuese që me zgjuarsi gjuhësore ka eksploruar specifikat e përvojës njerëzore”.

Disa vepra të tij: A Sorrow Beyond Dreams”, “The Goalie's Anxiety at the Penalty Kick”, “The left-handed woman”, “Storm Still”, “The afternoon of a writer” e të tjera.

Po kush është Peter Handke, përtej librave?

Handke ka mbajtur një qëndrim pro-Serbisë përsa i përket Luftës Jugosllave dhe bombardimeve të NATO-s, që sollën pavarësinë e Kosovës dhe vendeve të tjera nën udhëheqjen serbe, gjë që kanë ndikuar që figura e tij të shihet me kritika duke u përshkruar si përfaqësuese e nacionalizmit ekstrem serb.

Në të kaluarën, Handke ka sulmuar mediat perëndimore duke i akuzuar për keqpërfaqësim të shkaqeve dhe pasojave të luftës. Me po të njëjtat tone, ai ka shkruar edhe kundër bombardimeve të NATO-s në ish-Jugosllavi.

Ish-presidenti jugosllav Sllobodan Millosheviç, i njohur si "kasapi i Ballkanit", kërkoi që Handke të thirrej si dëshmitar i tij mbrojtës në Gjykatën Penale për Krimet e Luftës së ish-Jugosllavisë, por shkrimtari nuk pranoi. Ai shkoi në gjykatë si spektator.

Megjithatë, mjafton të përmendim fjalimin e tij në funeralin e Millosheviçit, për të kuptuar se në të vërtetë Handke e përkrahte figurën e tij. Fjalimi u mbajt në gjuhën serbe dhe shkaktoi polemika.

“Bota, e ashtuquajtura Botë, di gjithçka për Jugosllavinë, Serbinë. Bota, e ashtuquajtura Botë, di gjithçka për Sllobodan Millosheviçin. E ashtuquajtura Botë e di të vërtetën. Kjo është arsyeja pse e ashtuquajtura Botë mungon sot, dhe jo vetëm sot, dhe jo vetëm këtu. Nuk e di të vërtetën. Po unë shoh. Unë dëgjoj. Unë ndiej. Mua më kujtohen gjëra. Kjo është arsyeja pse unë jam këtu sot, afër Jugosllavisë, afër Serbisë, afër Sllobodan Millosheviçit,” tha ai.

Millosheviç, ish-presidenti i Jugosllavisë, u akuzua për gjenocid (shfarosje e plotë a e pjesshme e një popullsie) dhe krime të tjera të luftës në periudhën 1991-1995 nga Gjykata Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë, përpara se të ndërronte jetë në 2006-n.

Pozicioni i Handke në luftën jugosllave është kundërshtuar nga shkritmari dhe eseisti slloven Drago Jancar dhe të tjerë studiues. Nuk është hera e parë që ai fiton një çmim, i cili pasohet me polemika.

Handke ka fituar më parë edhe çmimin International Ibsen Award, ku fill pas të cilit protestuesit në Oslo e cilësuan si fashist të lidhur me krimet e luftës. Kritikët ironizuan duke thënë se t’i japësh Handke-s çmimin Ibsen, është si t’i japësh politikanit nazist Goebbels çmimin e filozofit Immanuel Kant. Në 2006-n u nominua për Heinrich Heine Prize, por çmimi u hoq bazuar te pikëpamjet e tij politike.

Përzierja e pikëpamjeve politike me arritjet estetike vazhdon të mbetet një debat i hapur. Disa janë të mendimit se një shkrimtar i mirë, nuk ka pse domosdoshmërisht të jetë njeri i mirë. Ndërkohë që të tjerë mendojnë se pavarësisht arritjeve estetike, nuk duhen vlerësuar artistët të cilët kanë mbështetur politika kriminale kundër njerëzimit.

As you may have read , the Nobel Prize in Literature for 2019 was awarded to Austrian writer Peter Handke with the motivation "the influential work that linguistically has explored the specifics of human experience".

But who is Peter Handke?

Handke has taken a pro-Serbian stance on the Yugoslav War and the NATO bombing that brought independence to Kosovo and other countries under Serbian leadership, which has led to his image being criticized as being representative of extreme Serbian nationalism.

In the past, Handke has attacked the Western media accusing him of misrepresenting the causes and consequences of the war. In the same vein, he also wrote against the NATO bombing in the former Yugoslavia.

Former Yugoslav President Slobodan Milosevic demanded that Handke be summoned as his defense witness at the former Yugoslav War Crimes Tribunal, but the writer refused. He went to court as a spectator.

However, suffice it to mention his speech at Milosevic's funeral to understand that Handke actually supported his figure. The speech was delivered in Serbian and caused controversy.

“The world, the so-called World, knows everything about Yugoslavia, Serbia. The world, the so-called World, knows everything about Slobodan Milosevic. The so-called World knows the truth. That is why the so-called World is missing today, and not only today, and not only here. I don't know the truth. Yes I see. I listen. I feel. I remember things. That is why I am here today, close to Yugoslavia, close to Serbia, close to Slobodan Milosevic, ”he said.

Milosevic, the former president of Yugoslavia, was charged with genocide (complete or partial extermination of a population) and other war crimes from 1991 to 1995 by the International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia before he died in 2006- n.

Handke's position in the Yugoslav war has been opposed by Slovenian scholar and essayist Drago Jancar and other scholars. It is not the first time he has won an award, which is followed by controversy.

Handke has previously won the International Ibsen Award , where he was described by Oslo protesters as a fascist linked to war crimes. Critics have ironic that giving Handke the Ibsen Prize is like giving the Nazi politician Goebbels the award of the philosopher Immanuel Kant . In 2006, he was nominated for the Heinrich Heine Prize , but the award was dropped based on his political views.

The mixing of political views with aesthetic achievements remains an open debate. Some are of the opinion that a good writer does not necessarily have to be a good person. While others think that despite aesthetic achievements, artists who have supported criminal policies against humanity should not be appreciated.