Our actions and behaviors are determined by logic and rational thoughts, but this is not always the case. If we look more closely, we are often not as rational as we think.
In many cases, the brain creates distortions of situations, which make our lives less enjoyable. These are some of the most common cognitive errors in life. Have you ever experienced them?
1. Halo effect
Simple illustrative conversation:
- Did you hear about that actor who had cheated on his wife for 10 years?
- He is very talented!
The halo effect relates to non-objective thoughts about a person or phenomenon, based solely on a feature of his character or appearance. The most popular case of this subjective thought is the stereotype of physical attraction. It means that the most attractive people to us, we think of as more loving, smarter and better, even if there is no direct evidence of this.
The danger of this trap is that it can stifle our ability to see people or situations as they really are, not just as they look. As a result, we may misunderstand someone's intentions and trust someone we should not.
2. The Paradox of Abilene (The Abilene paradox)
This paradox is shown in groups of people. It is about people who collectively decide to take an action that does not match the preferences of the majority or all individuals in the group, i.e. when a certain group makes a decision which the majority of individuals do not support but are afraid to accept. This can happen at work, for example when everyone agrees to work on Saturday because they think they will look bad or as lazy if they say no.
The reason for such a paradox lies in insufficient communication between people. Sincerity, communication can help prevent such a misunderstanding.
3. Reading the mind
Ky shtrembërim njohës ka të ngjarë të jetë ndër më të shpeshtët. Ne shpesh besojmë se dimë se çfarë mendojnë njerëzit e tjerë për ne dhe shpesh jemi të sigurt se ata po mendojnë diçka të keqe. Pjesa më problematike këtu është se nëse nuk i ndalojmë këto mendime në kohë, ne mund të fillojmë të veprojmë në një mënyrë të caktuar për t'i bërë njerëzit të na duan dhe kështu mund të përfundojmë edhe duke çuar në rezultat të kundërt.
Kur u dorëzohemi këtyre ideve, ka më shumë të ngjarë të bëjmë konkluzione të gabuara në lidhje me njerëzit dhe motivet e tyre. Këto situata që i krijon vetë mendja mund t’ju japin ankth, që në fund do t’ju lodhë në disa aspekte.
4. Vetëkritika
Autokritika është e mirë për aq kohë sa nuk na dëmton, por jo pak herë mund të jetë një kurth që i bëjmë vetes. Ajo çon në ndjenja faji dhe probleme të tjera psikologjike.
Vetëkritika nuk është gjë tjetër veçse një shenjë e vetëvlerësimit të keq. Dialogu negativ i brendshëm gjithashtu luan një shtrembërim tjetër njohës, filtrimin negativ, i cili na bën të injorojmë të gjithë informacionin pozitiv për një situatë dhe të përqendrohemi në gjërat e këqija. Pra, ne fillojmë të vëmë në dyshim të gjitha sukseset tona dhe të përqendrohemi vetëm te dështimet.
5. Efekti “Lake Wobegon”
Bisedë e thjeshtë ilustruese:
- E dëgjove që “A” do e pushojnë nga puna?
- Epo, s’po ecën dhe aq mirë.
Ndërkohë, “A” mendon: “Jam menaxheri më i mirë i zyrës!”
Një emër tjetër për këtë efekt është "efekti i vetëbesimit të tepërt". Ndryshe nga autokritika, është një iluzion pozitiv që i bën njerëzit të vlerësojnë veten e tyre si "më të mirë se mesatarja", por gjithsesi çon në përfundime të gabuara që shpesh nuk kanë asnjë lidhje me realitetin.
Në rastet më të këqija, njerëzit mund të ndalojnë të përmirësojnë aftësitë e tyre sepse mendojnë se ata tashmë janë më të mirë se të gjithë. Kjo do të ulë shanset e tyre për sukses.
6. Efekti i rremë i konsensusit
Ndryshe nga paradoksi i Abilene, efekti i rremë i konsensusit është kur mendojmë se shumica e njerëzve ndajnë mendimin tonë. Ne shpesh themi gjëra të tilla, "Të gjithë e bëjnë këtë", ose "Shumica e njerëzve jetojnë kështu", edhe pse nuk ka të dhëna statistikore për ta provuar atë.
An opposite thought made these people think it is automatically wrong. So when people have this cognitive distortion, it becomes really difficult for them to think critically and accept other people's views, even if they have a better argument.
You may think that none of the points apply to you and you are probably right, but at certain moments in life and you may have found yourself in these traps. Knowing them makes you more alert and attentive to what you will think in those moments.
Source: COGB Therapy, Research Gate, Psych Central, Bright Side
