Një trend shqetësues po përhapet në rrjetet sociale, ku krijues përmbajtjesh përdorin filtra nga inteligjenca artificiale (AI) për të simuluar pamjen e dikujt me sindromën Down, duke krijuar video me përmbajtje sugjestive ose seksualizuese. Video të tilla shfaqin tekste si: “A është sindroma Down pengesë për ty?” apo “Do të dilje me një vajzë me sindromën Down?” — por personi në video as nuk ekziston, e as nuk ka sindromën Down.

Ky fenomen ka ngjallur reagime të forta nga komunitetet për të drejtat e personave me aftësi të kufizuara. Presidentja e Shoqatës Kombëtare për sindromën Down në SHBA, Kandi Pickard, shprehu zhgënjimin për rritjen e përdorimit të këtyre filtrave, duke theksuar se po shfrytëzohet identiteti i personave me aftësi të kufizuara për përfitime financiare.

Disa nga këto llogari drejtojnë ndjekësit drejt faqeve me pagesë, si OnlyFans apo grupe të Telegram-it, ku përmbajtja bëhet edhe më eksplicite. Ndërkohë, përfaqësues të OnlyFans kanë deklaruar se përmbajtjet e tilla nuk janë të lejuara në platformën e tyre dhe nuk janë pjesë e shërbimit.

Rreziqet dhe dëmi i përfaqësimit të rremë

Ekspertët e etikës dhe inteligjencës artificiale kanë paralajmëruar për pasoja të rënda. Dr. Amy Gaeta nga Universiteti i Cambridge theksoi se ky fenomen jo vetëm që fetishizon seksualisht personat me sindromën Down, por gjithashtu e paraqet aftësinë e kufizuar si objekt talljeje apo të turpshëm.

“Krijuesit e përmbajtjeve që nuk jetojnë me një aftësi të kufizuar e shndërrojnë atë në një ‘kostum’ për të fituar vëmendje dhe të ardhura. Kjo është një formë e komercializimit të aftësisë së kufizuar,” tha Dr. Emily Springer.

Një problem i madh është edhe rreziku i shtuar për gratë me aftësi të kufizuara. Sipas CDC, dy në pesë gra që janë viktima të përdhunimit kanë pasur një aftësi të kufizuar në kohën e ngjarjes. Ekspertët paralajmërojnë se hiperseksualizimi i grave me sindromën Down në përmbajtje të rreme mund të çojë në më shumë dhunë dhe diskriminim ndaj atyre që vuajnë realisht këtë gjendje.

Pse është e rrezikshme kjo dhe çfarë mund të bëhet?

Përdorimi i AI për të simuluar pamjen e një personi me sindromën Down, veçanërisht në mënyrë seksualizuese, është për shumë ekspertë një shembull i qartë i abuzimit etik të teknologjisë. Ndërkohë që filtrat AI dhe “deepfake”-ët bëhen më të përhapur, platformat dhe zhvilluesit e teknologjisë përballen me thirrje për përgjegjësi më të madhe.

“Vija duhet të tërhiqet aty ku aftësia e kufizuar, identiteti apo përvoja e një grupi të tërë njerëzish bëhet për përfitim personal,” shtoi Dr. Gaeta.

Në fund, zëri i vetë personave me sindromën Down duhet të jetë në qendër të kësaj çështjeje. “Vetëm ata që jetojnë me këtë gjendje duhet të flasin për të,” përfundoi Pickard.

Artikuj të sugjeruar:

_{Burimi: Newsweek}