Anabel Media's new project is a children's program, the details of which have not yet been revealed, although it is only known that there will be children aged 5-13, who were asked to apply through an introductory video of themselves. Based on the applications, @anabel_media raised a concern on Instagram, which was joined by many Albanian parents, some of whom live outside Albania.
"1/3 of over 300 children aged 5-13 who applied for the new children's production at Anabel, spoke only English in the video of the presentation and in the American accent. Apart from the fact that they know English very well that it will serve them, this is also a disturbing sign that shows the lack of content in Albanian for children, so the television and the school system are taking children away from their mother tongue. Of course the argument is that the fight with YouTube and TikTok content is easily lost, but the problem is that there are no choices offered here.
Today's intelligent kids do not find themselves in any kind of programming. The latest song for them is 'In the Tropics'; on YouTube are some tallava versions with potatoes and bus wheels. There are platforms like Living that are doing a very good job, but on national television and other private televisions nothing is offered. Today’s kids will grow up and will no longer find themselves here unless we change with them. If we do not catch their pace. From what we saw at auditions, we are growing 1/3 Americans. Happy! "
Based on this, many parents reacted, whose messages we are grouping into two main issues:
A. The problem of emigration and parents who refuse or do not try to teach Albanian to their children
1 - “It is very true that there are very few educational programs for children in Albanian. I have two children born in England, 5 and 3 years old, and they have never been to Albania, but they speak Albanian very well so that even if I want to take it to the English channels, the child tells me that I love the Albanian channels. We who are in emigration (not all), try with all our heart for the child to speak Albanian, while in Albania they have as arrogance and pride that the child knows how to speak English better than Albanian. ”
2 - "I completely agree that there is a lack of Albanian programs for children on YouTube, but in terms of foreign languages, it is irritating that parents are not worried about the fact that children are going more after the foreign language than after the mother tongue [.. .]. "
B. Lack of Albanian programs and problems with existing ones
1 - “Unë jetoj në Angli dhe e kam djalin 4 vjeç. Normalisht ne në shtëpi flasim vetëm shqip sepse duam që ai të flasë shqip, por nuk dua që ai vetëm të flasë. Dua që të di të shprehet bukur në shqip, të di një këngë për fëmijë shqip, të di të tregojë një libër apo një film për fëmijë shqip. Por po e gjej shumë të vështirë. Në YouTube siç edhe përmendet, këngët e kthyera nga anglisht në shqip janë tallava. Djali më thotë: ‘Mami nuk më pëlqen’. Shpresoj të bëhen më shumë programe edukative në shqip në të ardhmen.”
2 - “Unë jetoj jashtë. Kam djalin 10 muajsh dhe jam përpjekur të gjej këngë në YouTube shqip për bebe, por nuk ka asgjë. Jam bërë vetë kompozitore dhe tekstshkruese nga halli. I flas vetëm shqip, sepse dua që ta mësoj si gjuhë, por për t’i kënduar ndonjë këngë ose lexuar diçka nuk bëhet fjalë, cilësia është shumë e dobët.”
3 - “Vajza ime është 3 vjeç dhe flet e këndon anglisht. Nuk pranon të shohë kukulla në shqip. As mua nuk më pëlqejnë në fakt, aq pak sa gjen në YouTube. Versionet shqip janë shumë të shëmtuara dhe aspak tërheqëse për fëmijët.”
4 - “Unë kam bebin 3 muajsh dhe nuk po gjej një libër të hajrit si Goodnight Moon ose Goodnight Gorilla. I ble anglisht dhe ja lexoj në shqip. Nuk i vendos dot këngë në YouTube se janë të gjitha anglisht. Ia këndoj vetë.”
5 - “Djali im 2 vjeç sapo i vendos kukulla shqip fillon e qan e do të ndërrojë kanal. Përveç këngëve me fjalë apo theks nga gegërishtja, figurat aty të fusin frikën; me qen e mace më të mëdhenj se njeriu, Kokëkashta e famshme në një version horror dhe kukullat bebe s’e di ku i kanë gjetur aq të frikshme. Të gjitha këto i gjen në këngët shqip për fëmijë në Youtube.”
6- “Si mund të bëjnë programe për fëmijë? Kush do transmetojë telenovela turke non stop pastaj? Kam frikë të lë djalin 4 vjeç në dhomën e ndenjes vetëm pasi vetëm telenovela turke me intriga dhe thika pas shpine ka, ose me luftra e me sulltanë.”
Shembull ilustrues mbi përshtatjen në shqip:
Kënga “Johny Johny Yes Papa”
Versioni “Ledi Ledi Po Baba”
Programet për fëmijë janë vërtet pak në televizionet shqiptare dhe përgjithësisht vihen re përpjekje vetëm në platformat me pagesë, si Tring për shembull i cili ka sjellë vazhdimisht programe, por në këtë rast nuk mjafton, pasi një programacion i tillë duhet të jetë i pranishëm më gjerësisht. Rastet sporadike kur fëmijëve u kushtohet rëndësi në tv janë programet argëtuese (si “Në kurthin e Piter Pan"), por të tilla programe janë “me fëmijë”, jo “për fëmijë”.
Me të vërtetë që lidhja fëmijë – teknologji (tv e YouTube) nuk është fort e këshilluar, por shumë ekspertë të zhvillimit të fëmijëve theksojnë se raporti me televizionin apo platformat e tjera është i rëndësishëm, gjithmonë nëse tregohet kujdes. Kështu, në një raport të RaiseSmartKid.com, mbi përfitimet e televizionit thuhet se:
- disa shfaqje televizive mund të edukojnë, informojnë dhe frymëzojnë duke qenë më efektive se librat në disa raste;
- fëmijët që shohin programe informuese janë më të prirur për të patur rezultate të larta në mësime;
- programet edukative dhe argëtuese i ekspozojnë fëmijët ndaj një morie fjalësh duke përmirësuar fjalorin e tyre;
- programe të tilla i ekspozojnë fëmijët ndaj larmishmërisë kulturore dhe ndikojnë te botëkuptimi i tyre;
- shkencëtarë të Universiteti i Sienës zbuluan se fëmijët përjetojnë një efekt qetësues kur shohin filma vizatimorë etj.
Me rëndësi të veçantë është mënyra se si ndërtohen programet dhe sipas MediaSmart, një program duhet t'u përgjigjet pyetjeve kryesore si:
1. A është i përshtatshëm për fëmijë?
2. A e përfshin fëmijën?
3. A reflekton botën e sotme?
4. Do you encourage the child to ask questions?
5. Does it include diversity?
6. Does it affect the child emotionally and if so, in what form?
The fact that the vast majority of children's programs or shows were produced in the early 2000s or something, indicates that these programs are unsuitable for today's children not only in external elements such as audio or color, but of course also in content.
