English
Health

Si të shmangni depresionin sezonal, sipas ekspertit që e zbuloi atë

Si të shmangni depresionin sezonal, sipas ekspertit që e zbuloi
Foto: Shutterstock

Me afrimin e dimrit, shumë njerëz ndjejnë lodhje, mungesë energjie dhe trishtim të pashpjegueshëm. Kjo gjendje njihet si çrregullimi afektiv sezonal (seasonal affective disorder - SAD), një formë depresioni që shfaqet zakonisht gjatë muajve të ftohtë, kur ditët janë më të shkurtra dhe drita e diellit është e pakët.

Sipas psikiatrit Norman Rosenthal, i cili identifikoi këtë çrregullim në vitet 1980, rreth 5% e amerikanëve vuajnë nga SAD çdo vit. Gratë janë rreth katër herë më të predispozuara për ta përjetuar krahasuar me burrat. Shumica ndjejnë përmirësim të ndjeshëm sapo kthehet pranvera dhe rritet ekspozimi ndaj dritës natyrore.

Simptomat e zakonshme

SAD karakterizohet nga një sërë simptomash që përfshijnë:

- rënie të humorit dhe ndjesi të vazhdueshme trishtimi
- lodhje dhe mungesë motivimi
- gjumë i shtuar gjatë ditës
- dëshirë e fortë për ushqime të ëmbla dhe me karbohidrate
- humbje interesi për aktivitete që dikur sillnin kënaqësi

Ndryshe nga depresioni klasik, këto shenja ndjekin një ritëm sezonal, duke u përkeqësuar në dimër dhe zhdukur në verë.

Shkencëtarët besojnë se mungesa e dritës natyrore është faktori kryesor që shkakton SAD. Drita diellore ndikon drejtpërdrejt në prodhimin e melatoninës dhe serotoninës, dy substanca që rregullojnë gjumin dhe humorin. Kur ditët janë më të errëta, ritmet tona biologjike - të njohura si “ora e brendshme” - prishen, duke çuar në gjendje depresive dhe mungesë energjie.

Këshillat e ekspertit për ta shmangur këtë gjendje

Përdorni terapi me dritë çdo ditë: Rosenthal rekomandon përdorimin e një pajisjeje “light box” me dritë të bardhë, me intensitet rreth 10,000 lux, për 30 minuta çdo mëngjes. Kjo ndihmon në rregullimin e ritmeve të gjumit dhe në përmirësimin e humorit.

Dilni jashtë dhe shijoni dritën natyrore: Edhe në ditë me re, drita natyrore ka efekt pozitiv. Ecjet në mëngjes ose gjatë drekës janë një mënyrë e thjeshtë për të marrë energji dhe për të balancuar prodhimin e melatoninës dhe serotoninës.

Mbani trupin aktiv: Aktiviteti fizik, si ecja, yoga, vrapi apo çfarëdo lloj ushtrimi që ju pëlqen, është një nga mënyrat më të fuqishme për të luftuar simptomat e depresionit sezonal. Lëvizja nxit qarkullimin e oksigjenit.

Meditoni dhe praktikoni ndërgjegjësim (mindfulness): Rosenthal thekson se meditimi i përditshëm ndihmon në reduktimin e stresit dhe në përforcimin e rezistencëns emocionale gjatë muajve të dimrit.

Ruani lidhjet shoqërore: Ndjenja e izolimit shpesh e përkeqëson gjendjen. Përdorni takime, telefonata apo edhe aktivitete të vogla me miqtë për të qëndruar në kontakt me të tjerët.

Kërkoni ndihmë profesionale nëse është e nevojshme: Në raste më të rënda, Rosenthal sugjeron terapi konjitive të sjelljes ose mjekim, gjithmonë nën kujdesin e një specialisti të shëndetit mendor.

Mos humbisni edhe

REELS

Në një botë ku gjithçka ekspozohet, luksi i vërtetë është të mos kesh nevojë të shfaqesh. @echelonet u shërben individëve dhe bizneseve që kërkojnë zgjidhje të zgjuara, të sigurta dhe të personalizuara - pa vëmendje të panevojshme. Nga udhëtimet private dhe mikpritja luksoze, te pronat e përzgjedhura, zhvendosjet ndërkombëtare dhe menaxhimi i stilit të jetesës, çdo shërbim ndërtohet mbi një parim të vetëm: klienti mbetet i mbrojtur, i qetë dhe në kontroll. ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

Viena zgjohet me Krishtlindje të Bardha pas 28 vitesh

👰🏻‍♀️ Çdo fillim i bukur meriton një fustan po aq të bukur. Koleksioni i ri i nuseve @eleonor_couture_ 2026 është krijuar për momente të paharrueshme dhe për emocione që mbahen mend gjithë jetën. ✨ ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

@marsey.al është për ato që e dinë çfarë duan nga stili i tyre. Për silueta që ndihen mirë, detaje që bien në sy pa zhurmë dhe veshje që ecin në të njëjtin ritëm me ty. Këtë sezon, koleksioni i Marsey vjen me 30% ulje - një arsye më shumë për të zgjedhur veshje që i qëndrojnë kohës, jo trendeve. ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

Gati për festat, por pa çantën e duhur? @opal.shop.albania ka publikuar koleksionin që e bën çdo look të duket i menduar deri në fund. 👛

Këtë sezon, teksa zgjidhni dhuratën perfekte për familjarët apo njerëzit e zemrës, @luxurybox.vsh ju dhuron edhe juve diçka të veçantë: një dhuratë argjendi falas në çdo porosi. ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

@optika_shqiptaro_gjermane vlerësohet nga Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë Tiranë Me çmimin “Të Pakapshmit” Një nderim për vizionin e guximshëm, inovacionin dhe standardet e larta Gjithmonë një hap përpara, duke vendosur kufij të rinj në fushën e optikës 👓

👀 😈 . . Photo Credit: @artonhumolli_photography

Ka vende ku kafshët thjesht qëndrojnë dhe ka vende ku ndihen si në shtëpi. 🐾💛 @pet_hotel_together është krijuar për të ofruar kujdes dhe dashuri për qentë dhe macet tuaja: nga day care dhe hoteli, te grooming dhe shërbime të tjera të dedikuara për mirëqenien e tyre. Çdo detaj është menduar që miku juaj katërputrosh të ndihet i sigurt, i qetë dhe i përkëdhelur, çdo ditë. 🐱 🐶 ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

Po ju prezantojmë me zbulimin tonë më të fundit. Power Beef Burger dhe Golden Patato Bites nga @greenandprotein.al . Na falenderoni kur t’i provoni💕

How to avoid seasonal depression, according to the expert who discovered it

Si të shmangni depresionin sezonal, sipas ekspertit që e zbuloi
Photo: Shutterstock

As winter approaches, many people feel tired, lack energy, and unexplained sadness. This condition is known as seasonal affective disorder (SAD), a form of depression that typically appears during the colder months, when days are shorter and sunlight is scarce.

According to psychiatrist Norman Rosenthal, who identified the disorder in the 1980s, about 5% of Americans suffer from SAD each year. Women are about four times more likely to experience it than men. Most people experience significant improvement once spring arrives and exposure to natural light increases.

Common symptoms

SAD is characterized by a range of symptoms that include:

- low mood and persistent feelings of sadness
- fatigue and lack of motivation
- increased daytime sleepiness
- strong cravings for sweet and carbohydrate foods
- loss of interest in activities that once brought pleasure

Unlike classic depression, these signs follow a seasonal rhythm, worsening in winter and disappearing in summer.

Scientists believe that a lack of natural light is a major factor in causing SAD. Sunlight directly affects the production of melatonin and serotonin, two substances that regulate sleep and mood. When the days are darker, our biological rhythms - known as our “internal clock” - are disrupted, leading to depressive states and a lack of energy.

Expert advice to avoid this situation

Use light therapy every day: Rosenthal recommends using a white light box, with an intensity of about 10,000 lux, for 30 minutes every morning. This helps regulate sleep rhythms and improve mood.

Get outside and enjoy natural light: Even on cloudy days, natural light has a positive effect. Morning or lunchtime walks are an easy way to get energy and balance the production of melatonin and serotonin.

Keep your body active: Physical activity, such as walking, yoga, running, or any type of exercise you enjoy, is one of the most powerful ways to combat the symptoms of seasonal depression. Movement promotes oxygen circulation.

Meditate and practice mindfulness: Rosenthal emphasizes that daily meditation helps reduce stress and strengthen emotional resilience during the winter months.

Maintain social connections: Feeling isolated often makes the situation worse. Use meetings, phone calls, or even small activities with friends to stay in touch with others.

Seek professional help if necessary: ​​In more severe cases, Rosenthal suggests cognitive behavioral therapy or medication, always under the care of a mental health specialist.

×