Hostilities between Russia and Ukraine have existed for years, but tensions have now escalated and there are fears of a possible invasion, of which some experts warn of the danger of World War III.
What are the roots of the conflict?
Ukraine shares borders with both Europe and Russia, but has deep social and cultural ties with Russia, and Russian is widely spoken there. Ukraine was part of the Soviet Union until its dissolution in 1991 and since then Russia has sought to keep its neighbor under its control.
After Ukraine's Dignity Revolution in 2014, during which violent protests took place that ousted pro-Moscow Ukrainian President Viktor Yanukovych, Russia appropriated the Crimea area and supported separatists in the southeastern provinces of Donetsk and Luhansk (separatists - people who want to break away from a whole or organized political, economic community, etc.).
The rebels created two authoritarian, economically weak "People's Republics", where the death penalty was reinstated. They ran dozens of concentration camps where dissidents were tortured and executed. In 2014, the Ukrainian army was not strong, while the rebels had "consultants" and Russian armaments.
Ukraina dhe Perëndimi thanë se Rusia dërgoi trupa dhe armë në lindje për të mbështetur separatistët. Moska i ka mohuar këto pretendime dhe ka insistuar që rusët që luftojnë përkrah rebelëve shkuan atje vetë.
A ka pasur përpjekje për paqe?
Pas një sërë humbjesh ushtarake të Ukrainës, Franca dhe Gjermania ndihmuan ndërmjetësimin e një marrëveshje paqeje që u nënshkrua në shkurt 2015 në kryeqytetin bjellorus, Minsk. Marrëveshja e detyroi Ukrainën t'u jepte autonomi të gjerë rajoneve rebele dhe të shpallte një amnisti për rebelët. Shumë njerëz në Ukrainë e panë marrëveshjen si një tradhti të interesave kombëtare dhe e kundërshtuan atë. Marrëveshja e Minskut ndihmoi në përfundimin e armiqësive në shkallë të gjerë, por konflikti nuk ka përfunduar ende.
Zyrtarët ukrainas kanë kërkuar vazhdimisht rishikimin e marrëveshjes së Minskut, thirrje që Rusia i ka hedhur poshtë.
Ç’ndodhi më pas?
Mungesa e një zgjidhjeje të qëndrueshme të konfliktit ka nxitur tensione të reja. Autoritetet ukrainase thanë në prill se shkeljet e armëpushimit janë bërë më të shpeshta dhe ka pasur dhjetëra viktima. Asokohe, Ukraina akuzoi Rusinë për nxitjen e tensioneve duke vendosur 41,000 trupa pranë kufirit me Ukrainën lindore dhe 42,000 në Krime, ku Rusia ka një bazë të madhe detare.
SHBA dhe NATO thonë se vendosja e trupave ruse është më i madhi që nga viti 2014. Zyrtarët e Kremlinit kanë paralajmëruar fuqishëm Kievin që të mos përpiqet të rimarrë lindjen, duke thënë se Rusia mund të detyrohet të ndërhyjë për të mbrojtur civilët nëse ata përballen me një kërcënim masakre.
Njerëzit që jetojnë afër zonës së konfliktit janë në frikë të vazhdueshme nga përshkallëzimi.
Reagimi ndërkombëtar
Sipas The Moscow Times, Rusia është përpjekur të frikësojë punonjësit e të drejtave të njeriut që diskutojnë vdekjen e ushtarëve rusë në konflikt. OSBE ka raportuar vazhdimisht se vëzhguesve të saj iu është mohuar qasja në zonat e kontrolluara nga forcat e kombinuara ruso-separatiste.
Shumica autoriteteve ndërkombëtare e kanë dënuar Rusinë për veprimet e saj mbi Ukrainën post-revolucionare, duke e akuzuar atë për shkelje të ligjit ndërkombëtar dhe shkelje të sovranitetit të Ukrainës.
Çfarë kërkon Rusia?
Presidenti Putin ka paralajmëruar Perëndimin që të mos kalojë “vijat e kuqe” të Rusisë. Pra, cilat janë këto vija të kuqe?
Një prej tyre është ndalimi i zgjerimit të NATO-s më tej në lindje dhe vendosja e armëve në vendet fqinje që mund të kërcënojnë Rusinë. Presidenti Putin ka thënë se nëse Ukraina bashkohet me NATO-n, atëherë do të pasojnë kontigjentet ushtarake, bazat dhe armët sulmuese.
Ngjarjet më të fundit – Çfarë pritet të ndodhë?
Një pushtim i plotë i Ukrainës nga Rusia do të përhapte konfliktin në Europë dhe madje mund të shkaktonte Luftën e Tretë Botërore, ka paralajmëruar një ministre e qeverisë ukrainase.
E pyetur nëse kishte shans që pushtimi të çonte në një Luftë të Tretë Botërore, ministrja tha: "Po. Po. Sepse gjeopolitikisht, duket se ky është një skenar i mundshëm. Pra...duhet t'i kushtojmë vëmendje çështjes së Ukrainës për shkak të sigurinë e kontinentit. Kjo - përhapja e luftës në rast të pushtimit rus në Ukrainë - do të jetë shumë më e gjerë se Ukraina."
Në fillim të këtij muaji, një ekspert i lartë ushtarak ukrainas i tha Al Jazeera se Rusia mund të pushtojë Ukrainën që në janar, duke nisur një luftë "të shkurtër dhe fitimtare". Por Rusia mohon se po planifikon një pushtim. Moska thotë se mund të lëvizë trupat ruse kudo që dëshiron dhe se çdo veprim i saj është mbrojtës. Zyrtarët rusë, përfshirë presidentin Vladimir Putin, nga ana e tyre kanë paralajmëruar fort që NATO-n të mos zgjerohet drejt lindjes.
The US has made it clear that it is committed to helping Ukraine defend "its sovereign territory." President Biden spoke of taking measures "which have never happened" if Ukraine was attacked.
The G7 has warned Russia of "massive consequences and heavy costs" in response to further action against Ukraine.
Many experts are of the opinion that the conflict has escalated in this situation due to the efforts of the West and Russia to pull Ukraine into its own "orbit", because it is a country that has a strong agricultural and industrial production.
