Health

Koronavirus: Pse mjekësia turke vazhdon të mahnisë botën?

Koronavirus: Pse mjekësia turke vazhdon të mahnisë botën?

Turqia është një nga 10 vendet me përhapje më të madhe të koronavirusit në botë dhe numri i të prekurve rritet me 4,000 raste në ditë. Ndërkohë nga ana tjetër, shkalla e vdekshmërisë është e ulët, gjë që i ka bërë ekspertët botërorë të ngrejnë vetullat.

Ministri turk i Shëndetësisë, Fahrettin Koca, argumenton se shkalla e ulët e vdekshmërisë në Turqi – pak më shumë se 2% - është rezultat i kujdesit shëndetësor të vendit dhe protokollit që është ndryshe nga vendet e tjera.

Koca thotë se ndryshe nga vendet e tjera, qasja e Turqisë për të luftuar Covid-19 është rreth gjurmimit të kontakteve në vend të testimit të përgjithshëm ose testimit pas shfaqjes së simptomave. Ata gjithashtu e kanë vonuar intubimin duke përdorur oksigjen me frekuencë të lartë për një periudhë më të gjatë kohore dhe sipas ministrit, kjo ka dhënë rezultate të mira.

Turqia përdori hidroksiklorokinën, ilaç për malarian, dhe favipiravirin, një antiviral japonez, shumë më herët se vendet e tjera. Pavarësisht se ekspertë mjekësorë e kanë kundërshtuar përdorimin e ilaçit të malaries, për shkak të efekteve anësore, Dr. Nuri Aydin, presidenti i Shkollës së Mjekësisë në Universitetin e Stambollit, tha se “ne po mundohemi të shpëtojmë jetë". Sipas tij, përdorimi i ilaçit të malaries zvogëlon kohën që pacientët qëndrojnë në terapi intensive.

Aydin thotë se për momentin nuk ka ende prova të mjaftueshme për të botuar hulumtimet e tyre, por “koha do të tregojë që rezultatet janë të vërteta”.

Gjithashtu, në vend që pacientët të qëndrojnë të shtrirë, ata vendosen të kthyer paksa anash dhe kjo ka dhënë rezultate pozitive. Ndërkohë Turqia ka filluar të përdorë plazmën e pacientëve që u shëruan nga koronavirusi, për të shëruar sëmundjen te ata që ende po e luftojnë atë.

Përdorimi i plazmës së gjakut të pacientëve të shëruar u njoftua edhe nga një zyrtar kinez në mes të shkurtit. Qasja ndaj kësaj ideje është një mënyrë logjike dhe premtuese për të trajtuar pacientët e sëmurë, thanë asokohe ekspertë të Live Science, website me përmbajtje artikujsh shkencorë.

Shën.red. Antitrupat janë proteina, të cilat sistemi imunitar i prodhon për të luftuar viruset, bakteret ose substancat e tjera, të huaja për organizmin. Antitrupat janë specifikë për secilin “pushtues”. Sidoqoftë, trupi ynë kërkon pak kohë për prodhimin e tyre. Nëse i njëjti virus/bakter përpiqet të hyjë sërish në organizëm, prodhimi i antitrupave është më i shpejtë.

Shtojmë se Turqia nuk pati asnjë të prekur nga Covid-19 deri në mes të marsit, gjë që sigurisht i dha kohë të përgatitej. Nga ana tjetër, sistemi mjekësor turk është i njohur për kapacitetin e tij.

Si një përgjigje ndaj Covid-19, vendi zhvilloi programe për prodhimin dhe shpërndarjen e mjeteve të higjienës personale. Ato u shpërndanë jo vetëm në Turqi, por edhe jashtë saj, në më shumë se 30 vende. Shkollat profesionale të Ministrisë së Arsimit u shndërruan në punëtori për të prodhuar maska për fytyrën, trupin dhe veshje të tjera mbrojtëse.

Përsa i përket karantinës dhe lëvizjeve, masat e Turqisë i gjeni të përmbledhura më poshtë:
- Gjatë javës, qëndrimi në shtëpi është i detyruar vetëm për personat nën moshën 20-vjeçare dhe për ata mbi 65 vjeç. Të tjerët, janë teorikisht të lirë për të dalë, megjithëse disa biznese janë të mbyllur.
- Restorantet janë hapur, vetëm për shërbimeve delivery ose për t’i marrë porositë vetë.
- Maskat janë të detyrueshme në mjedise publike, si tregjet.
- Maskat shpërndahen falas në farmaci dhe për ata që nuk mund të dalin, u dërgohen në shtëpi.
- Nëpër shtëpitë e njerëzve në nevojë ose atyre që nuk mund të dalin, shkojnë vullnetarë dhe policë.
- Të moshuarit mund të telefonojnë ekipin e kujdesit nëse u nevojitet gjë.

Burimet: CNN, New York Times

REELS

Ndër personazhet që u bënë pjesë e këtij edicioni janë gazetarë, këngëtarë e artistë, të tjerë më të tërhequr nga ekrani, e disa të panjohur. Si i komentoni? 1. Miri (Armir Shahini), këngëtar 2. Brikena Selmani, Miss Grand Kosova 2025 3. Kristi Lamaj, këngëtar 4. Ilir Vrenozi, personazh TikTok-u 5. Lore, këngëtare 6. Seno Fishta, moderator podkasti 7. Lorna Hysa, influencuese 8. Mal Retkoceri, këngëtar 9. Xhodi Skura, blogere 10. Angelo Haruni, gazetar 11. Selin Bollati, balerinë 12. Armir Tola, inxhinier ndërtimi 13. Stine (Ernest Duka), këngëtar 14. Sabina Mete, moderatore

@aliskallaci u shpall fitues i edicionit të 64-t të “Festivalit të Këngës” me këngën “Nân” dhe do të përfaqësojë Shqipërinë në Eurovision 2026. Në vendin e dytë u rendit @inis_neziri me “Ta kam fal”, ndjekur nga @sheilahaxhiraj me këngën “Zemra e tokës” në vendin e tretë.

Në @grandsalon.al , çdo shërbim është menduar për të të ofruar një transformim të plotë, nga flokët te thonjtë. Me këtë ofertë speciale përfiton: 1️⃣ lyerje flokësh e personalizuar 2️⃣ trajtim ushqyes për flokë më të shëndetshëm 3️⃣ prerje që i përshtatet stilit tënd 4️⃣ manikye për një pamje të kuruar në çdo detaj

Ende duke menduar për dhuratën perfekte? Mos u streso! Një xhiro te @topshop_albania dhe gjithçka zgjidhet - Airtech Pro për stil perfekt çdo ditë - ⁠Nutrilife Blender për smoothie në 10 sekonda - ⁠Higjenizuesi me avull Nano për pastërti pa kimikate

Me @duavize_ , rekrutimi i punëtorëve të huaj bëhet më i thjeshtë dhe më i sigurt. Dua Vizë ofron 20% ulje për rekrutimin e stafit të huaj nga Filipinet, Egjipti, India dhe shumë vende të tjera, për të gjitha bizneset që duan të zgjerohen në 2026-n. ⏳ Oferta është e vlefshme deri më 20 janar 2026. ℹ️ Për më shumë informacion, klikoni në Stories / highlights.

Goca, vraponi për te @kfarma.al sepse kanë nisur “12 Days of Christmas” dhe kjo është arsyeja perfekte për shopping pa ndjenja faji. Gift box-e festive, sete perfekte për dhurata (ose për veten se self-love is a must 💅). Surprizat vazhdojnë: deri në 80% ULJE për produktet koreane. 12 ditë, 12 surpriza, pafund arsye për t’u përkëdhelur 💕

🥰 Gala flet si dikush që nuk është mësuar të frenohet. E lirshme, e veçantë në mënyrën si shprehet, thellësisht feminore në energjinë që përcjell. 🤍 Bravo prindërve që e kanë lënë të jetojë në botën e saj, të ëndërrojë pa frikë, të rritet pa kufij. Sepse disa shpirtra nuk duhen formuar, duhen mbrojtur.

Vetes apo njerëzve të dashur? 👀 S’ka rëndësi…Dhurata më e bukur këtë fundvit është energji & mirëqenie në SunRide. SunGiving Tree është plot surpriza dhe promocione. Mund t’i blini lehtësisht në studio ose në linkun në bio në @sunride.al

. . Video Credits: @bhavithamandava

Lëkura jote meriton kujdes që shkon përtej sipërfaqes. ✨ Mezoterapia për sytë, fytyrën dhe qafën në @estetikinternationalalbania ju rikthen freskinë, ndriçimin dhe shëndetin e lëkurës në mënyrë natyrale. Bukuria nuk ka nevojë për ekzagjerim, vetëm për kujdesin e duhur. ℹ️Për më shumë informacion, linkun e gjeni në stories / highlights.

Koronavirus: Why does Turkish medicine continue to amaze the world?

Koronavirus: Pse mjekësia turke vazhdon të mahnisë botën?

Turkey is one of the 10 countries with the highest prevalence of coronavirus in the world and the number of those affected increases by 4,000 cases per day. Meanwhile, the mortality rate is low, which has made world experts raise their eyebrows.

Turkish Health Minister Fahrettin Koca argues that the low mortality rate in Turkey - just over 2% - is the result of the country's health care and protocol, which is different from other countries.

Koca says that unlike other countries, Turkey's approach to fighting Covid-19 is about tracking contacts instead of general testing or testing after symptoms appear. They have also delayed intubation by using high-frequency oxygen for a longer period of time, and according to the minister, this has yielded good results.

Turkey used hydroxychloride, a drug for malaria, and favipiravir, a Japanese antiviral, much earlier than other countries. Despite medical experts opposing the use of malaria medicine, due to side effects, Dr. Nuri Aydin, president of the Medical School at Istanbul University, said "we are trying to save lives." According to him, the use of malaria medicine reduces the time patients spend in intensive care.

Aydin says there is not yet enough evidence to publish their research, but "time will tell if the results are true."

Also, instead of patients staying lying down, they are placed slightly turned to the side and this has given positive results. Turkey, meanwhile, has begun using plasma from patients who were cured of coronavirus to cure the disease in those still fighting it.

The use of blood plasma of cured patients was also announced by a Chinese official in mid-February. Approaching this idea is a logical and promising way to treat sick patients, said then-experts in Live Science, a website with scientific articles.

Offending. Antibodies are proteins that the immune system produces to fight viruses, bacteria, or other foreign substances in the body. Antibodies are specific to each "invader." However, our body requires little time for their production. If the same virus / bacterium tries to re-enter the body, antibody production is faster.

We add that Turkey had no one affected by Covid-19 until mid-March, which certainly gave it time to prepare. On the other hand, the Turkish medical system is known for its capacity.

In response to Covid-19, the country developed programs for the production and distribution of personal hygiene items. They were distributed not only in Turkey but also abroad, in more than 30 countries. The Ministry of Education's vocational schools were turned into workshops to produce masks for the face, body and other protective clothing.

In terms of quarantine and movements, you can find Turkey's measures summarized below:
- During the week, staying at home is mandatory only for persons under 20 years of age and for those over 65 years of age. Others are theoretically free to go out, although some businesses are closed.
- Restaurants are open only for delivery services or to take orders yourself.
-Masks are mandatory in public places, such as markets.
-The masks are distributed free of charge in the pharmacy and for those who cannot go out, they are sent home.
-Volunteers and police go through the homes of people in need or those who cannot get out.
-Adults can call the care team if they need anything.

Sources: CNN, New York Times